Mülteci İşletmeleri Türkiye'de COVID-19'un Toparlanmasına Yön Veriyor
Mülteci İşletmeleri Türkiye'de COVID-19'un Toparlanmasına Yön Veriyor
3 Haziran 2022 | Building Markets
COVID-19, Türkiye'de mültecilerin sahip olduğu ve mültecileri istihdam eden KOBİ'ler de dâhil olmak üzere, dünya genelinde küçük ve orta ölçekli işletmeleri (KOBİ'ler) önemli ölçüde etkilemiştir. Son iki yıl boyunca, hükümet tarafından zorunlu kılınan hareketlilik kısıtlamaları ve kapanmalar, tedarik zinciri kesintileri ve talep depresyonu ile karşı karşıya kaldılar. Türkiye toparlanma sürecine girerken, kısıtlamalar kaldırılırken ve COVID-19 vakalarının sayısı azalırken, işletmeler salgının etkisini hissetmeye devam ediyor ve COVID-19 ile ve COVID-19'un ötesinde yeni bir yaşam biçimine uyum sağlamaları gerekiyor.
Bu sürenin büyük bir bölümünde Türkiye aynı zamanda yaygın ekonomik zorluklarla da karşı karşıya kalmıştır. Ülke, artan işsizlik ve yüksek genç işsizliği, yüksek hayat pahalılığı, Türk parasının değer kaybı ve yükselen enflasyonla mücadele ediyor. Ülke, devam eden pandemi toparlanması ve istikrarsız ekonomik durum nedeniyle zorluklarla karşı karşıya kalırken, Türkiye'deki istihdamın %70'inden fazlasını oluşturan ve GSYH'ye yaklaşık %50 katkıda bulunan küçük işletmeler, istihdam, istikrar ve kendi kendini idame ettiren büyüme yaratarak Türkiye'nin ekonomik toparlanmasının önemli bir bileşenidir.
Building Markets ağında yer alan ve ortalama yedi kişiye istihdam sağlayan 2.800 işletme de dahil olmak üzere, Suriyeliler girişimcilik becerilerini ve sermayelerini Türkiye'ye getirerek Suriyeli mültecilerin sahip olduğu işletmelerin dayanıklılığının ve toparlanmasının önemini vurgulamıştır. 2020 yılında Building Markets, pandeminin Suriyeli girişimcileri nasıl etkilediğini daha iyi anlamak için Türkiye'deki iş ağındaki KOBİ'lerle rastgele bir anket gerçekleştirmiş ve çoğu işletmenin gelirlerinde önemli düşüşler olduğunu ve birçoğunun acil sermaye ve diğer desteğe ihtiyaç duyduğunu tespit etmiştir (Bkz. COVID-19'un Türkiye'deki Suriyeli İşletmeler Üzerindeki Etkisi). Building Markets, 2022 yılının başlarında aynı işletmelerle mevcut ekonomik durumu nasıl yönettiklerini anlamak ve toparlanmalarına ve Türk ekonomisine katkılarını artırmalarına yardımcı olacak stratejileri belirlemek için bir anket yapmıştır (Bkz: COVID-19'un Türkiye'deki Suriyeli İşletmeler Üzerindeki Etkisi: Toparlanmaya Yönelmek) .
Sonuçlar, Building Markets ağındaki KOBİ'lerin COVID-19'un toparlanma sürecinde pandemi öncesine kıyasla daha olumlu bir görünüm bildirmelerine rağmen, Türkiye'deki ekonomik kriz nedeniyle yeni zorluklarla karşılaştıklarını göstermiştir. KOBİ'ler enflasyonun artan fiyatlar üzerindeki etkisini, daha yüksek maliyetli girdileri ve ithalat ve ihracat zorluklarını yaşamaktadır. Dijital eğitim ve araçlara erişim, tedarik kapasitesinin artırılması, satış ve pazarlamanın iyileştirilmesi ve finansman ve işletme kredilerine erişim gibi çeşitli ihtiyaçları olduğunu bildiriyorlar. Bulgular:
Bugün KOBİ'lerin önündeki en önemli engel Türk lirasının değer kaybetmesi. Bu araştırma, COVID-19'dan kaynaklanan zorlukları ve KOBİ'lerin pandemi sonrası toparlanma sürecinde nelerle karşılaştıklarını anlamak üzere yola çıkarken, işletmelerin %65'i son 30 gün içinde döviz krizinin pandemiden daha büyük bir olumsuz etkisi olduğunu belirtmiştir.
KOBİ'ler 2022'de daha olumlu bir iş görünümüne sahip. Genel olarak, işletmeler 2022 için 2021'e kıyasla daha olumlu bir görünüme sahip; KOBİ'lerin yaklaşık %60'ı önümüzdeki altı ay içinde daha yüksek kâr beklerken %55'i işe alımlarda artış öngörüyor. İşletmelerin %70'inden fazlası geçen yıla kıyasla bu yıl daha fazla iş yatırımı bekliyor.
Acil ve esnek finansmana erişim KOBİ'ler için bir önceliktir. İyimser görünümlerine rağmen KOBİ'ler, Türkiye'deki mevcut ekonomik kriz ve pandeminin etkileri nedeniyle nakit sıkıntısı çekmektedir. Aynı zamanda, artan enerji fiyatları ve hiperenflasyon nedeniyle KOBİ'ler için operasyonel maliyetler de yükseliyor. COVID-19 krizi sırasında işletmelerini desteklemek için en çok ihtiyaç duydukları politikayı belirlemeleri istendiğinde, KOBİ'lerin %30'undan fazlası işletme kredilerine ihtiyaç duyduklarını belirtmiştir. Salgından etkilenen KOBİ'leri desteklemek için önemli miktarda hükümet ve uluslararası fon sağlanmasına rağmen, KOBİ'lerin çoğu desteğe nasıl erişeceklerini bilmediklerini belirtmiştir.
İşletmelerin ithalat ve ihracatı mevcut ekonomik durumdan olumsuz etkilenmektedir. Ankete katılan KOBİ'lerin çoğunluğu doğrudan ithalat veya ihracat yapmazken, mal ithal eden %10'dan fazla işletmenin çoğunluğu artan nakliye maliyetleri ve Türk lirasının değeri nedeniyle ithalatın olumsuz etkilendiğini bildirmiştir. Ankete katılan KOBİ'lerin yaklaşık %40'ı ürün ihraç etmektedir ve bu işletmelerin çoğunluğu ihracatlarının mevcut ekonomik durumdan olumsuz etkilendiğini bildirmiştir.
Birçok KOBİ pandemi sırasında dijital kapasitelerini artırmıştır, ancak daha fazla dijitalleşmeye ihtiyaç vardır. KOBİ'lerin çoğu ticari faaliyetlerini yürütmek için düzenli olarak internete ve dijital araçlara erişmekte ve dijital pazarlama için sosyal medyayı kullanmaktadır. Ankete katılan işletmelerin yaklaşık %15'i bir e-ticaret platformu kullanmaktadır ve bunların %20'sinden fazlası pandemi sırasında e-ticareti benimsemiştir. E-ticaret kullanan işletmelerin %60'ından fazlası pandeminin başlangıcından bu yana satışlarının arttığını görmüştür. KOBİ'lerin yaklaşık %10'u dijital ödeme kabul ediyor ve bu işletmelerin %13'ü COVID-19 sırasında müşteri taleplerini karşılama kabiliyetini ekledi. Bu araştırma için görüşülen paydaşlar, kur dalgalanmaları göz önüne alındığında e-ticaret amacıyla ürünleri fiyatlandırmanın mevcut zorluğunu vurgulamış ve KOBİ'lerin daha büyük işletmelere kıyasla fiyatlandırma konusunda esneklikten yoksun olduğunu açıklamıştır. Ayrıca, işverenlerin ve personelin mal ve hizmetlerini dijital kanallar aracılığıyla nasıl işleteceklerini ve pazarlayacaklarını anlamaları için daha fazla kapasite geliştirme ve eğitim ihtiyacını paylaştılar.
Suriyelilerin sahip olduğu KOBİ'ler çeşitli benzersiz zorluklarla karşı karşıya kalırken, aynı zamanda zorlukların üstesinden gelme kapasiteleri, ekonomiye kalıcı katılımları ve Türkiye ekonomisine yapmaya devam edebilecekleri olağanüstü katkılar dahil olmak üzere dayanıklılıklarını da göstermektedirler.
Bağışçılar, Finansörler ve KOBİ'ler için Tavsiyeler
Building Markets, bu araştırmayı mümkün kılan Birleşik Devletler Hükümeti'nin hediyesine minnetle teşekkür eder.
Mevcut Belgeler ve Bağlantılar
Raporun tamamını indirin: COVID-19'un Türkiye'deki Suriyeli İşletmeler Üzerindeki Etkisi: İyileşme Sürecinde Yol Almak (Mayıs 2022)
Önceki raporu indirin: COVID-19'un Türkiye'deki Suriyeli İşletmeler Üzerindeki Etkisi (Ocak 2021)