6 Şubat 2023’te Türkiye’yi ve Suriye’yi sarsan depremlerin yıldönümünü andığımız bu günlerde, 15 milyondan fazla insanın hayatını etkileyen ve 57 binin üzerinde can kaybına neden olan yıkıcı depremlerin acısını hâlâ yüreğimizde hissediyoruz. Bu yıkıcı depremden doğrudan etkilenenler arasında, Building Markets Türkiye ağında yer alan 1.400 küçük işletme de vardı. Bu işletmeler yalnızca yapısal hasarla değil, aynı zamanda yıkılan hayalleri yeniden inşa etmenin göz korkutucu zorluğuyla da mücadele etmek zorunda kaldı.
Bu trajedinin ardından, hizmet verdiğimiz topluluklara derinden bağlı olan ekibimiz, acil yardıma olan ihtiyacın ve KOBİ’lerin hayatı yeniden inşa etmedeki hayati rolünü fark etti. Ben ve ekibim, felaketin hemen ardından Hatay, Gaziantep, Adana, Mersin ve Şanlıurfa’yı ziyaret ederek, depremzedeler, yerel yönetimler, ticaret odaları ile ve Building Markets ağındaki işletme sahipleri ve çalışanları ile buluşup kapsamlı bir değerlendirme gerçekleştirdik. Bu saha değerlendirmesi, belirlenen ihtiyaçlara acil ve yerinde bir şekilde müdahale edebilmemiz için bize temel teşkil etti.
Neler başardık?
STKların ve Donörlerin Yardımda Bulunabileceği Yolların Belirlenmesi: Building Markets, acil ihtiyaçları belirlemek için küçük işletme sahipleriyle 862 görüşme gerçekleştirerek Hızlı İhtiyaç Analizi çalışması gerçekleştirdi. Raporun tamamı, küçük işletmelerin yaşadığı zorluklara dair bilgiler sunarken, STK’ların ve bağışçıların yardım sunabileceği yolları ana hatlarıyla belirtiyordu.
Gıda Yardımı: Building Markets olarak depremlerin ardından Hatay’da bir mobil mutfak kurarak depremzedelere 142.000’den fazla sıcak öğün ulaştırdık. World Central Kitchen ve Uluslararası Restoran İşletmecileri Derneği gibi kuruluşlarla işbirliği yaparak, acil yardım sağladık. Bunların yanı sıra, Acil Yardım Fonu aracılığıyla, Ramazan ayı boyunca bölgede yaşayan depremzedelere 7.500 iftar yemeği ulaştırdık.
Hayati Nakit Desteği: Building Markets olarak GiveDirectly ile işbirliği yaparak, 1.000’den fazla aileye işletmelerini ayakta tutma, evlerini onarma ya da daha güvenli alanlara taşınma gibi temel ihtiyaçlarını karşılamaları için 9.000 Türk Lirası değerinde nakit destek sağlama konusunda yardımcı olduk. Eş zamanlı olarak, Center for Disaster Philanthropy (CDP) ile ortaklık yaparak, 100’den fazla küçük işletme sahibine yönelik 3 gün süren bir iş sürekliliği bootcamp’i gerçekleştirdik ve bu eğitimle onların deprem sonrası iş planlarını yeniden yapılandırmalarına destek olduk. Bunun yanı sıra, 30 işletmeye 6.000 dolarlık nakit hibeler verdik; bu destek sayesinde bu işletmelerin çoğu, deprem öncesi çalışan sayısına geri dönebildi ve gelirlerini artırma fırsatı buldu.
Ortak Çalışma Alanı: İş yerlerini kaybeden girişimcilerin yeniden inşa çalışmalarına yardımcı olmak amacıyla Building Markets Gaziantep ofisini, ağımızdaki küçük işletmeler için ortak çalışma alanına dönüştürdük. Hala faaliyette olan bu ortak çalışma alanı, küçük işletmelerin hasarlara rağmen faaliyetlerini sürdürmelerine ve ekonomik olarak toparlanmalarının kritik bir noktasında yerel ekonomiye katkıda bulunmaya devam etmelerine olanak tanımaktadır.
Yerel İşbirlikleri ve Toplumun Güçlendirilmesi: Building Markets olarak yerel kuruluşlarla işbirliği yaptık ve depremden etkilenen bölgelerde, toplum direncini artırmak için özellikle kadınların liderlik ettiği işletmelere öncelik vererek, giysi dağıtımı ve etkinliklerin düzenlenmesi gibi konularda destek sağlamaya odaklandık. Yerel STK’larla işbirliği yaparak, 6 Şubat’tan bu yana ağımıza 365 yeni mülteci ve yerel sahipli işletme ekledik. Bu ortak çabanın yalnızca ağımızı genişletmekle kalmayıp, aynı zamanda deprem sonrasında sürdürülebilir ekonomik toparlanmanın da temelini güçlendirdiğine inanıyoruz.
Geleceğe Bakarken
Depremden etkilenen bölgelerde işlerin devamlılığını sağlama, kapanmaları önleme ve ekonomik istikrarı sürdürme, kolektif bir çabanın sonucudur ve bu hikayenin kahramanları küçük işletmelerdir. Bir yıl önce kaybettiklerimizi yeniden inşa etme yolunda kaydettiğimiz ilerlemeyi düşünürken, bu zorlu süreçte direnç gösteren bu liderleri desteklemenin bir parçası olduğumuz için mutluyuz ve depremden zarar gören bölgedeki insanlara, ailelere ve topluluklara olan sürekli desteğimizi sürdürme konusundaki kararlılığımızla gurur duyuyoruz.
